(http://image.ohozaa.com/i/5ed/fHy9hb.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/x6I7eBKyStqf1N1v)
บทที่ 408
ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ
โครงการขึ้นบัญชีหนังไทยสูญพันธุ์ เรื่อง ส้มตำ (2516 สมบัติ-พิศมัย)
โดย มนัส กิ่งจันทร์...
(facebook 23 กันยายน 2556)
สวัสดีครับทุกท่าน นับแต่มีหนังไทยออกฉาย เริ่มจากปี พ.ศ.2466 หรือพ.ศ.2470 จนถึงปัจจุบันนั้น ก็ยังไม่เคยมีใครนับตัวเลขว่า มีจำนวนกี่เรื่อง..ส่วนผมนั้นได้ลองทำข้อมูลประวัติหนังไทยช่วงก่อนปี พ.ศ.2500 ถึงพ.ศ. 2548 พบว่า มีหนังไทยออกฉายมามากกว่า 4,000 เรื่องแล้ว (ถ้านับถึงปี 2556 อาจมีถึง 6,000 เรื่องก็ได้) แต่เรื่องปริมาณหนังที่ออกฉายนั้น ไม่ใช่สิ่งที่ผมอยากจะพูดถึง หากแต่จะพูดถึงหนังไทยที่สูญพันธุ์ไปมากกว่าเพราะจากการทำข้อมูลเบื้องต้นก็พบแล้วว่า อย่างน้อยๆ ก็มีหนังไทยมากกว่า 2,000 เรื่องที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ดังนั้น เพื่อไม่ให้หนังไทยเหล่านี้กลายเป็นสิ่งที่คนไทยลืม..หรือจะไม่มีใครพูดถึงอีก..
ผมจึงจัดทำโครงการขึ้นบัญชีหนังไทยสูญพันธุ์ โดยมีหลักเกณฑ์พิจารณาไว้ ดังนี้
1) เคยเป็นหนังไทยที่ออกฉายสู่สาธารณชนในโรงภาพยนตร์มาก่อนและ
2) ณ ปัจจุบันไม่มีฟิล์มแล้ว หรือมีฟิล์ม แต่ไม่เคยมีการนำออกฉายเผยแพร่ต่อสาธารณชน หรือไม่เคยผลิตเป็นวีดีโอ วีซีดี ดีวีดีหรือวัสดุอื่นใดที่สามารถฉายให้ชมได้อย่างภาพยนตร์
เมื่อเข้าเกณฑ์ดังกล่าว ก็นับว่าเป็น หนังไทยที่สูญพันธุ์ ไปแล้ว ซึ่งผมจะเขียนขึ้นบัญชีทุกๆ วันคู่ไปการนำเสนอโครงการภาพยนตร์ไทยคงเหลือ แต่หากการขึ้นบัญชีหนังไทยสูญพันธุ์ ครั้งนี้ ไปกระทบต่อสิทธิการถือครองภาพยนตร์ของผู้ใด กรุณาแจ้งให้ผมทราบเพื่อจะได้แก้ไขข้อมูลให้ถูกต้องต่อไปนะครับ
สำหรับ ภาพยนตร์ที่จะขึ้นบัญชีหนังไทยสูญพันธุ์ในวันนี้ ก็คือเรื่อง ส้มตำ.. เป็นหนัง 35 มม.พากย์เสียงในฟิล์ม นำแสดงโดย สมบัติ-พิศมัย-ศรีไพร-กฤษณะ-โขมพัสตร์-บุปผา-ไกร-วัฒนา-สังข์ทอง-สุวิน-ชูชัย-สุรชาติ.. สร้างโดย ภาพยนตร์สหะนาวีไทย โดย สง่า อนันตวิไลกิจ เป็นผู้อำนวยการสร้าง.. กำกับการแสดงโดย ครูเนรมิต ฉายครั้งแรกวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2516 ที่โรงหนังโคลีเซี่ยม.. เมื่อครั้งที่ออกฉายนั้นได้รับความนิยมอย่างมาก เป็นหนังแนวรักชาติที่นิยมสร้างกันในยุคนั้น นอกจากนี้ ยังมีเพลง ส้มตำ ที่สมเด็จพระเทพฯ เป็นผู้ประพันธ์เนื้อร้อง เสียงร้องต้นฉบับของ บุปผา สายชล อยู่ในเรื่องนี้ด้วย
เมื่อเป็นหนังที่โด่งดังมากๆ ก็เลยกลายเป็นที่หมายปองของคนรักหนังที่อยากจะเห็นอีก แต่ก็ไม่มีวี่แวว ไม่มีกากฟิล์มอะไรให้เห็นอีกเลย กระทั่งช่วงเดือนสิงหาคมปี 2545 ที่คุณโต๊ะ พันธมิตร ทำวีซีดีหนังไทยเก่าๆ ออกจำหน่าย ก็พยายามตามหาฟิล์มต้นฉบับหรือเนกาตีฟเรื่องนี้มาจนพบ แต่พอเปิดกระป๋องเก็บฟิล์มที่เขียนป็นภาษาอังกฤษว่า SOMTAM ก็แทบลมจับเพราะในกล่องมีทั้งขี้สนิม มีกลิ่นเหม็นเปรี้ยวเหมือนน้ำส้มสายชูเน่า ๆ เรียกว่า เหม็นมากจนติดมือ ติดจมูกเลยครับ ก็เลยถ่ายรูปเอาไว้ เนื้อฟิล์มเกาะติดกันเป็นยางเหนียวหนึบๆ เหมือนตังเม
สรุปว่า ฟิล์มหนังเรื่อง ส้มตำ ใช้อะไรไม่ได้แล้ว โอกาสที่เราจะได้ดูหนังเรื่องนี้ จึงหมดหวัง ก็เหลือแต่เพียงกากฟิล์ม แต่กากฟิล์มครูนุ นครสวรรค์ ไปเจอมา ตามภาพข้างล่างนี้ ก็ผ่านการฉายมาอย่างหนักและเสียหายตามกาลเวลา เกินกว่าจะเยียวยาให้ฉายได้อีกแล้ว ดังนั้น ก็เหลืออีกแค่ทางเดียวคือ หาม้วนวีดีโอเทป แต่เท่าที่หา ๆ มาจนถึงวันนี้ ก็ยังไม่เคยมีข่าวเลยว่า จะมีใครทำวีดีโอเทปเก็บไว้ จึงเป็นอันสรุปได้แล้วว่า ณ วันนี้ หนังเรื่อง ส้มตำ เป็นหนังไทยที่สูญพันธุ์ไปแล้วครับ..
ส่วนภาพข้างล่างนี้คือ กากฟิล์ม 35 มม. เรื่อง ส้มตำ ที่ ครูนุ Anukool Vimoolsak เคยค้นพบ แต่ว่า สภาพแย่มากๆ จนฉายไม่ได้เลยครับ...
(http://image.ohozaa.com/i/6bc/OacTQW.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/x6I7ox9EOGhYByCR)
กากฟิล์ม 35 มม. เรื่อง ส้มตำ
ส่วนภาพนี้ ถ่ายไว้เมื่อเดือนสิงหาคม 2545 หน้าสำนักงานห้องพากย์ของทีมพันธมิตร เป็นกระป๋องใส่ฟิล์มเนกาตีฟหรือฟิล์มต้นฉบับที่นำกลับมาจากต่างประเทศ และเก็บใส่กระป๋องไว้นานเกินไป ฟิล์มจึงเสียหายหมดครับ ปิดบัญชีฟิล์มต้นฉบับ ส้มตำ ไปเรียบร้อยแล้วครับ..
(http://image.ohozaa.com/i/13e/NlItE3.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xLso0nJ4HSrwBSdI)
ส่วนเพลง ส้มตำ ที่ร้องในหนังเมื่อปี 2516 นั้น เสียงของบุปผา สายชล ฟังได้ตามนี้ครับ
http://www.youtube.com/watch?v=df0SYPOWXEo
http://www.youtube.com/watch?v=df0SYPOWXEo
Chakraphong Wichaporn น่าเสียดายนะครับ หนังน่าจะสนุกมากด้วย ส่วนในใบปิดผู้หญิงที่ถลกกระโปรงขึ้นมานั่นพิศมัยหรือครับ ดูไม่เหมือนเท่าไร
วาดเป็นรูปพิศมัย นะครับ..หนังสุพรรณ พราหมณ์พันธุ์ ยุคนั้น พิศมัย เป็นนางเอกตลอดครับ. ตัวละครในหนังเรื่องนี้ จะมีชื่อเป็นเครื่องปรุงส้มตำ ซึ่งตอนดูสมัยเด็กๆ จะชอบมากๆ น่าเสียดาย หนังสูญพันธุ์ไปแล้วครับ..
ครับ น่าเสียดาย แหละนี่ก็เป็นอีกหนึ่งในจำนวน 2 พันกว่าเรื่องของหนังไทยที่สูญพันธุ์ไปแล้ว ซึ่งผมจะทยอยนำมาลงไว้เป็นฐานข้อมูลต่อๆ ไป โดยช่วงแรกๆ นี้จะเน้นไปที่หนังระบบ 35 มม.ก่อนเพราะเสียหายได้ง่ายกว่าหนังยุค 16 มม.นะครับ..
บทที่ 408 บทนี้คือ บทแรกที่ผมเริ่มเขียน.. โครงการขึ้นบัญชีหนังไทยสูญพันธุ์.. เพราะเห็นว่า ถ้าขืนเขียนแต่เรือง หนังไทยคงเหลือ..เวลาชีวิตที่เหลืออาจไม่เพียงพอที่จะพูดถึงหนังไทยที่สูญพันธุ์ ก็เลยต้องเปิดกระูทู้คู่ขนานกันไป ทั้งหนังไทยคงเหลือและหนังไทยสูญพันธุ์...
แม้จะรู้ว่า เกิด แก่ เจ็บ ตาย เป็นเรื่องธรรมดา..แต่ในเมื่อโลกมนุษย์อุตส่าห์คิด อุตส่าห์ประดิษฐ์สิ่งต่างๆ มาเก็บภาพ เก็บอดีตไว้แทน.. แต่เพราะความที่คนเราคิดไม่เหมือนกัน.. มันก็เลยทำให้ "ประวัติศาสตร์หนังไทย" ต้องถูกทำลายเพราะความคิดที่คิดไม่เหมือนกันนี่แหละครับ.. ถ้าย้อนเวลากลับไปได้ ผมอยากจะกลับไปที่ปี 2522 กว่าๆ ซึ่งเป็นปีที่เมืองไทยเริ่มมีระบบวีดีโอเทปแพร่หลาย.. ผมจะจับกากฟิล์มหนังไทยทุกเรื่องที่มีอยู่อัดลงตลับเทปให้หมด.. แม้ในยุคนั้น คนที่ทำแบบนี้จะถูกก่นด่าว่า เป็นคนไม่รักฟิล์มหนังก็ตาม แต่เมื่อถึงวันนี้ มันก็พิสูจน์ให้เห็นแล้วว่า คนที่อ้างว่า รักฟิล์มหนังนั้น ได้ทำอะไรให้หนังเหล่านี้เหลือเป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์บ้าง..ส่วนคนที่ทำวีดีโอไว้กลายเป็น พระเอก ไปแล้วเพราะเขาทำให้เรามีหนังดูได้อีก..จากวีดีโอ ก็แปลงเป็นวีซีดี แปลงเป็นดีวีดี.. เรื่อยมา...
Atit Aree ต่อจากเมื่อสักครู่นี้ จากงานเดียวกันที่ลพบุรี มีการฉายตัวอย่างเรื่องนี้ และฟิล์มหนังแบบเต็มเรื่องครับ แม้ฟิล์มจะมีเส้นเล็กน้อย และไม่พบรอยต่อฟิล์มให้ได้ยินเลย แต่ภาพบนจอก็มีเบลอ เพราะฟิล์มมีอาการบิดงอครับ จบงานนี้ก็นำไปดำเนินการเป็นดิจิทัลเลย
(http://image.ohozaa.com/i/278/Xt04jX.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xLsqGDKVHoeOZVjN)
กากฟิล์ม ส้มตำ นี้ ตอนนั้น คุณอนุกูล นครสวรรค์ พยายามจะนำมาเทเลซีนแล้ว แต่ไม่ได้ทำ สงสัยจะมอบให้คุณยุทธไปนะครับ.. ตอนหลังพอพวกเราทำหนัง 35 มม. ก็เคยถามกับ คุณอนุกูลแล้ว ก็ได้ความว่า ฟิล์มเสียไปแล้วครับ แต่ตอนนั้น มีไม่จบเรื่องครับ ถ้าคุณยุทธมีจนจบเรื่อง ก็ดีนะครับ หนังจะได้ไม่สูญพันธุ์ ขอบคุณครับที่แจ้งข่าวให้ทราบ ถ้าเกิดมีวันไหน เขาฉายอีก ก็บอกกล่าวกันก่อนนะครับ จะได้ไปเป็นกำลังใจครับ
(http://image.ohozaa.com/i/6c6/MCRJkI.jpg) (http://image.ohozaa.com/view2/xLsqFVNz8fl5JchM)