บทที่ 441ชุมทางหนังไทยในอดีต ขอบอกว่า.ช่วยกันเก็บภาพไว้.. ก่อนที่กากฟิล์มจะตายไป

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

           ผมอ่านที่ คุณ พุทธพร ส่องศรี เขียนแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับหนังเรื่องสงครามเพลงข้างบนว่า... " รักที่เฝ้ารอ ของวงชาตรี เพิ่งได้ดูภาพแบบจอกว้างคมชัดครั้งนี้เองครับ (สงครามเพลง ชุดที่ 21) อัลบั้ม รักที่เธอลืม (2526) ขายดีมากจนได้รับรางวัลแผ่นเสียงทองคำขาวครับ ภาพและเสียงซิงค์กันดีมากครับ เหมือนดูการแสดงสดเลยตัวอย่าง.." แรกๆ ผมก็ไม่คิดอะไร..

           แต่พอเมื่อคืนนี้ ผมมาตัดต่อหนังที่ไปแปลงสัญญาณมา 2 เรื่องก่อนคือ สองฝั่งโขง กับ สุสานผีปอบ หนังเกรดบีโรงชั้นสอง ที่พวกเราแปลงสัญญาณมาและคิดว่า ไม่ต้องมีการทำใหม่เพราะภาพใช้ได้แล้ว.. ส่วนเรื่อง สงครามเพลง นั้น จะต้องรอฟิล์มม้วนที่ 6 จากเพื่อนอีกคนหนึ่งมาฉายซ่อมก่อน จึงจะตัดต่อได้่นะครับ.. ระหว่างนั้น ผมก็เปิดไฟล์หนัง สงครามเพลง เช็คดูรายละเอียดไปเรื่อยๆ ก็นึกเอ๊ะใจว่า เอ..ทำไม เพลงบางเพลง เราถึงรู้สึกว่า ไม่เคยเห็นในหนังมาก่อน.. หมายความว่า หลังจากที่ผมดูในโรงหนังปี 2526 แล้ว ก็ไม่ได้ดูอีกเลย มาดูอีกทีก็ต้องเป็นวีดีโอ วีซีดีกันแล้ว ก็ดูว่า หนังทำไมเหลือประมาณ 1.45 ชม. ก็ไม่คิดอะไร คิดว่า เราจำหนังผิดมั้ง.. แต่สิ่งที่พบจากกากฟิล์มซึ่งแปลงสัญญาณมานั้น ทำให้รู้ว่า ในแผ่นวีซีดีนั้น เขาตัดเพลงออกไปหลายเพลง..เช่น ในฉากที่จะเปิดตัว พุ่มพวง ร้องเพลง ดาวเรืองดาวโรย นั้น ในแผ่นวีซีดีจะมีเพลง น้ำตาจระเข้ ของฮอทเปปเปอร์ร้องก่อน..แต่ในฟิล์มจริงๆ จะมี ดาวใต้ เมืองตรัง ร้องก่อนฮอทเปปเปอร์อีกเพลงหนึ่ง..

           ส่วนในฉากคอนเสริต์นั้น จะเปิดด้วยเพลงของ ฮอทเปปเปอร์ ก่อน 1 เพลง.. แต่วีซีดีไม่มี..คราวนี้ก็มาถึงการเปิดตัววงชาตรี..  ในวีซีดีจะมีแค่เพลง พายุรัก.. แต่ในกากฟิล์มนี้มี 2 เพลงคือ รักที่เฝ้ารอ แล้วต่อด้วย พายุรัก ครับ..กากฟิล์มที่เราได้มานั้นจึงทำให้รู้ว่า วีซีดีตัดเพลงออกไปครับ..  เดี๋ยวผมจะตัดเพลงที่หายไปนั้นมาให้ดูนะครับ ตอนนี้ดูซ้ำกับบทเพลงที่ไม่มีในแผ่นวีซีดีนะครับ... การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 21 สงครามเพลง

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 21 สงครามเพลง
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/Rkur8P2yOwg?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
..........


 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 21 สงครามเพลง

-----------



พุทธพร ส่องศรี เรื่องเพลงหรือฉากโดนตัดไปตอนทำวีซีดี เคยเป็นเรื่องเป็นราวใหญ่โตเหมือนกันครับ อย่างเช่น ภาพยนตร์ เรื่องตลก 69 (2542) ของผู้กำกับเป็นเอก รัตนเรือง ซึ่งไรท์พิคเจอร์ ได้สิทธิ์ทำวีซีดี ปรากฏว่าตัดฉากสำคัญออกไปมากจนเป็นที่วิพากษ์วิจารณ์กันอย่างกว้างขวาง แม้แต่ผู้กำกับเองยังออกมาบอกว่า "คุณไม่มีสิทธิ์มาตัดหนังของผม !"   ประชาชนที่ซื้อหนังมาดู เนื่องจากประทับใจกับตอนไปดูในโรง ต่างพากันออกมาเรียกร้องครับ บางคนถึงกับเรียกค่ายวีซีดีค่ายนี้ด้วยความโกรธว่า "เ...วร้ายพิคเจอร์" ในที่สุดก็ต้องออกวีซีดีมาใหม่และคาดที่ปกว่า ฉบับสมบูรณ์่ครับ

ผมไม่แน่ใจว่า วิดีโอ สงครามเพลง ตัดเพลงบางเพลงออก ด้วยเหตุผลทางด้านให้พอดีกับเวลาที่ฉายทางโทรทัศน์ หรือว่าเหตุผลทางด้านลิขสิทธิ์นะครับ (บางเพลง ทางค่ายเพลงให้ลิขสิทธิ์เฉพาะฉายในโรงภาพยนตร์ แต่ไม่ให้เอาลงวิดีโอ ถ้าจะเอาลง ต้องจ่ายค่าลิขสิทธิ์เพิ่ม)

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

Praderm Sangaseang วันนี้วันหยุดเลยออกตามหาฟิล์ม ได้ข่าวว่าแถวตรอกมะขาม มีคนเก็บฟิล์มหนังเก่าๆ ไว้เลยเข้าไปดู มีจริงๆ ครับ เรื่อง แม่นาคพระโขนง รุ่น สมบัติ ปรียา เลยถ่ายรูปไว้

Praderm Sangaseang เจ้าของชื่อลุงแก้ว เป็นเจ้าของบริการ ก.แก้วภาพยนตร์ อายุ 92 ปีแล้วครับ ท่านออกมาต้อนรับ และให้คนยกฟิล์มจากชั้นสองมาให้ผมดู แล้วเปิดกระเป๋าฟิล์มออกมา

Praderm Sangaseang สภาพฟิล์มเสียหายหมดแล้วครับ น่าเสียดายมาก

Praderm Sangaseang มีทั้งหมดหมด 7 ม้วน ม้วน 1-3 เสียหายสิ้นเชิง ม้วน 4-7 ฟิล์มบิดงอตามรูปประกอบ

Praderm Sangaseang ลุงแก้วเห็นสภาพฟิล์มแล้วแกบ่นเสียดายมาก ยังเอาฟล์มมากรอดูอีกให้แน่ใจ พูดเสียดายตลอดเวลา ท่านรักหนังเรื่องนี้มาก เพราะเป็นหนังทำเงินให้ท่าน เลยเก็บเอาไว้อย่างดี ดูสีหน้าตอนกรอฟิล์มแล้วดูออกว่าท่านเสียดายมากๆ

[ฉัตรชัยฟิล์มshop]

            ดูภาพที่ คุณนุ Praderm Sangaseang ดั้นด้นไปตามหากากฟิล์มหนัง 35 มม. และถ่ายรูปมาให้พวกเราดูนั้น..แม้จะพบว่า กากฟิล์มเหล่านั้นเสียหายไปแล้ว แต่ก็อาจทำให้เห็นเราได้ฉุกคิดว่า อาจจะยังมีคนเก่าๆแก่ๆ ที่มีความหวังกับการฉายหนังแบบนี้ ยังเก็บกากฟิล์มบางเรื่องไว้ตามบ้านแบบนี้อีก เพียงแต่ว่า เราไม่รู้ว่า จะหาเบาะแส หาข่าวได้จากที่ไหนเท่านั้นเอง..

            ความจริง ฟิล์มหนังอย่างเรื่อง แม่นาคพระโขนง ปี 2520 นั้น เป็นฟิล์มธรรมดาหรือฟิล์มดำ เพียงแต่เราเก็บฟิล์มใส่กระเป๋าฟิล์มแบนนั้น เปิดฝาแงมไว้หน่อยหนึ่งและตั้งไว้ในที่ที่อากาศถ่ายเทได้สะดวก ก็น่าจะยังมีชีวิตอยู่ได้แล้ว.. แต่จากการพูดคุยกับคุณนุ ได้ความว่า เจ้าของเขาผูกพันกับหนังเรื่องนี้มาก ก็เลยนำไปเก็บไว้ชั้นบนบ้านซึ่งปิดตาย อากาศถ่ายเทไม่สะดวก ก็เลยเสียง่ายไปหน่อย ต่างกับฟิล์มบางเรื่องที่เจ้าของเขาเฉยๆ เขาก็เก็บไว้ธรรมดาๆ ก็ยังมีความเสียหายน้อยกว่าอีก.. ปัญหาของเราตอนนี้ก็คือ ทำอย่างไร เราจึงจะเจาะไปยังแหล่งอื่นๆ ที่มีการเก็บไว้ทำนองเดียวกันนี้เพื่อขอฟิล์มมาแปลงสัญญาณไว้ก่อน..เพราะอย่างที่บอกแล้วว่า ยังไง ฟิล์มก็ต้องตาย..แต่ทำไมอย่างไร เราจะมีภาพจากฟิล์มเก็บไว้ดูอีกได้เท่านั้น..

            คงต้องเป็นความร่วมมือกันทุกฝ่ายคือ คนเก็บฟิล์มกับคนอย่างพวกเราที่จะช่วยๆ หาข่าวมาให้นะครับ..จริงอยู่ บางแหล่งเขาก็อาจต้องการจะขายกากฟิล์มให้เราเพราะเขาเองก็ไม่แน่ใจว่า พอฉายแล้ว กากฟิล์มจะเสียหายมากขึ้นอีกหรือไม่ นั่นก็ไม่เป็นไรครับ ยังไงๆ ถ้าเหนือบ่ากว่าแรงแล้ว ผมก็คงต้องขอให้เพื่อนๆ ช่วยกันอยู่แล้ว.. เพียงแต่ว่าตอนนี้ ยังไม่ถึงเวลานั้น..เอาเป็นว่า ผมขอให้เพื่อนๆ ที่อยู่ต่างจังหวัด ช่วยเช็คข่าวให้หน่อยว่า เคยมีบริการหนังกลางแปลงในจังหวัดท่านหรือไม่ ตั้งอยู่ตรงไหน เลิกกิจการแล้วหรือยัง เข้าไปหาข่าวให้หน่อยว่า เขามีกากฟิล์มเรื่องอะไรบ้าง ขายหรือให้เช่า แล้วแจ้งข่าวให้พวกเราทราบด้วย.. เผื่อจะฟลุ๊กได้หนังไทยเก่าๆ เพิ่มขึ้นนะครับ.. วันนี้ ดูตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 23 สองฝั่งโขง

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 23 สองฝั่งโขง
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/CIvD8AYtVlg?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
............



 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 23 สองฝั่งโขง

----------------

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 24 สองฝั่งโขง
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/ccNwBY6tF6g?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
.............


 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 24 สองฝั่งโขง

--------------

วันนี้ มาดู ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 25 สองฝั่งโขง
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/aCdUt1L04MA?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
...........


 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 25 สองฝั่งโขง

----------------

พุทธพร ส่องศรี ชุดที่ 24,25 นี้ นับได้ว่าเป็นการอนุรักษ์เพลงลูกทุ่งพื้นเมือง ในภาพยนตร์ไว้ด้วยนะครับ  ยังเห็นปัญหาภาพสั่นและประตูฟิล์มมีขยะติดอยู่บ้าง รอการปรับปรุงในชุดต่อไปตามที่พี่มนัสบอกครับ

ตัวอย่างหนังที่ทำจากกากฟิล์มนั้น เดี๋ยวก็คงจะหมดแล้วครับ..ปัญหาของพวกเราก็ยังอยู่ที่ว่า ทำอย่างไร จะหากากฟิล์มมาฉายทำภาพแล้วล่ะครับ..วันนี้ ดูตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 ชุดที่ 26 โพธิ์หัก

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 ชุดที่ 26 โพธิ์หัก
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/Ia_Mn6y33r0?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
...............


 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 26 โพธิ์หัก

---------------

          แล้วก็ปิดท้ายด้วย ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 27 สุสานผีปอบ

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 27 สุสานผีปอบ
คลิกดู..


<iframe width="560" height="315" src="//www.youtube.com/embed/rCpj4xg5AtI?fs=1&start=" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
............


 

ตัวอย่าง การทดลองการแปลงสัญญาณ กากฟิล์มหนัง 35 มม ชุดที่ 27 สุสานผีปอบ

----------------


Praderm Sangaseang ปัญหาภาพสั่นเกิดจากรีลที่ใช้มันเบี้ยวครับ รีลนั้นมากับฟิล์มหนัง พอถึงครบรอบเบี้ยวของมันทีมันก็จะกระตุกเครื่องที ทำให้เครื่องสั่นครับ คงต้องหาทางแก้กันต่อครับ

           ช่วงนี้ โครงการช่วยกันเก็บภาพจากกากฟิล์ม 35 มม. นั้น กำลังเดินไป.. ด้วยดีครับ.. ที่ว่า เดินไป นั้นคือ พวกเราต้องเดินทางไปกันจริง ๆ แล้วล่ะครับ เราอาจจะต้องไปค้างคืนที่ต่างจังหวัดกันบ่อย ๆ เพราะยังมีกากฟิล์มเก่าๆ อยู่ที่ต่างจังหวัด ซึ่งเราต้องไปหาเขา ไปหาคนที่เก็บฟิล์มนะครับ จึงจะได้ภาพหนังเหล่านั้นมา.. บางท่านอาจจะสงสัยว่า เรานำกากฟิล์มนั้นเข้ามากรุงเทพฯ ไม่ได้หรือ.. คำตอบก็คือ ได้..แต่ได้เฉพาะกรณีที่เขายอมขายกากฟิล์มให้เรา..แต่ถ้าเขายังไม่พร้อมจะขายแล้ว แต่เขายินดีให้เราใช้ฟิล์มฉายแปลงสัญญาณเก็บไว้ก่อนนั้น เราต้องไปหาเขาครับ ไปขอความร่วมมือจากเขา..

           นั่นแหละครับ เป็นที่มาของการเดินไป..คือ ไปฉายหนังกันที่นั่นเลยครับ..แต่ว่า ขั้นตอนการฉายหนัง 35 มม.นั้น ยากกว่าการฉายหนัง 16 มม.อีกนะครับ อย่างน้อยๆ สภาพฟิล์มจะดีพอสมควรคือ เราต้องเช็ค ต้องซ่อมแซมฟิล์มก่อน ซึ่งเป็นรายละเอียดที่ยุ่งยากมากๆ ไม่งั้น จะฉายไม่ผ่านเครื่อง..ทำให้ม้วนหนึ่งๆ ต้องใช้เวลาในการฉายนานมากเพราะจะขาดๆๆๆ เรื่อยๆๆ ซึ่งต่างกับฟิล์ม 16 มม.ที่แม้รูหนามเตยจะแตก จะฉีกบ้าง แต่ก็ยังฉายได้นะครับ.. บ่นๆ แบบนี้ ยังไงก็ต้องไปครับ..ไม่งั้น คงช่วยหนังไม่ได้..

           อีกอย่างหนึ่ง ตอนนี้ กำลังคิดว่า ถ้าหากไปต่างจังหวัด แล้วเจอกากฟิล์มเยอะๆ พวกเราจะขนไปเก็บไว้ที่ไหน..ใครจะช่วยซ่อมแซมฟิล์มเพื่อให้พอฉายทำภาพได้..  คุณนุ Praderm Sangaseang เคยบอกว่า ทีี่บ้านยังว่างๆ เห็นทีคราวนี้ ถ้าได้กากฟิล์มมา คงต้องนำไปอาศัยบ้านคุณนุแน่ๆ เพื่อนบ้านคงได้กลิ่นเปรี้ยวๆๆ โชยกันตลบแน่...

           วันสองวันมานี้ อยู่ในช่วงที่ผมกำลังติดต่อไปยังเพื่อนๆเพื่อประสานงานในการช่วยหนังไทยเก่าๆ จากกากฟิล์ม 35 มม.ซึ่งอยู่ระหว่างสรุปผลและวิธีดำเนินการ.. แต่แนวโน้มสูงว่า ชีพจรจะลงเท้าอีกล่ะครับตั้งแต่สิ้นเดือนพฤศจิกายน 2556 นี้ไปจนถึงกลางเดือนธันวาคม 2556...เดี๋ยวสรุปรายละเอียดได้จะมาบอกอีกทีนะครับ..

พุทธพร ส่องศรี ฟิล์มภาพยนตร์ เป็นสื่อโสตทัศนูปกรณ์ที่คงทนยิ่งกว่าสื่อภาพเคลื่อนไหวใด ๆ ครับ แต่มีค่าใช้จ่ายในการทำสำเนาสูงกว่าสื่อใด ๆ เช่นกัน

แต่ฟิล์มก็มีอายุของมันอยู่ดี การแปลงสัญญาณจากฟิล์มเป็นไฟล์ดิจิตอลเก็บไว้เป็นวิธีที่ดีที่สุดที่จะช่วยยืดอายุมรดกวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ของชาติไว้ให้ได้นานที่สุดครับ

วันก่อนผมรื้อแผ่น DVD หนังไทยแผ่นแรก ๆ ที่ซื้อออกมาดู ก็พบว่า ซีอุย (2547) ที่คุณครีม-เปรมสินี รัตนโสภา แสดง แผ่นเปิดไม่ได้เสียแล้วครับ ราหรือรอยถลอกก็ไม่เห็นบนแผ่น เพิ่งผ่านไป 9 ปีเท่านั้น แต่ มนต์เพลงลูกทุ่ง เอฟ.เอ็ม. (2545) ยังเปิดดูได้ดีอยู่ DVD ของบริษัทเดียวกันครับ

อย่าว่าแต่ฟิล์มภาพยนตร์ครับ ฟิล์มภาพนิ่ง เดี๋ยวนี้ก็เริ่มหาร้านที่รับแปลงเป็นไฟล์ดิจิตอลยากขึ้นเรื่อย ๆ แล้ว ยิ่งฟิล์มสมัยก่อนที่ไม่ใช่ 35 มม. เป็นฟิล์มขนาด 120 ยิ่งหาร้านอัดยาก เขาบอกว่าเครื่องสแกนฟิล์มไม่ค่อยมีขายแล้ว และร้านที่เคยมีพอเครื่องพังเขาก็ไม่ซ่อมครับ เพราะไม่ค่อยมีลูกค้านำมาอัด ส่วนร้านที่รับอัดรูปแบบ optical เอาไฟส่องผ่านฟิล์ม ผ่านเลนส์ขยายในห้องมืดลงบนกระดาษอัดรูป ไม่รู้ว่ายังมีเหลืออยู่หรือเปล่า สงสัยคงต้องเอากระจกส่องแสงแดดผ่านฟิล์ม แล้วเอากล้องดิจิตอลก๊อปปี้เอาจากจอแล้วครับ

ผมเองบางครั้งก็อาศัยภาพถ่ายทางอากาศจากกรมแผนที่ทหาร ข้างกระทรวงกลาโหม วัดพระแก้ว มาศึกษาหาที่ตั้งของสถานีรถไฟ สถานที่สำคัญต่าง ๆ ในอดีตครับ เคยไปขอสำเนาฟิล์มภาพถ่ายทางอากาศปี 2495 มา ปรากฏว่าเห็นแล้วใจหายครับ ตามภาพ ฟิล์มแหว่งขาดหายไป ที่เหลืออยู่ก็ใช้เทปแปะเอาไว้ชั่วคราว บางแผ่นก็ฟิล์มบวม ปรับโฟกัสไม่ได้ อีกไม่นานคงหมดอายุครับ ส่วนฟิล์มปี 2513-14 หลาย ๆ ม้วนเห็นเจ้าหน้าที่ก็บ่นว่า"ฟิล์มเน่า เหม็นน้ำส้มครับ"

ภาพถ่ายทางอากาศจากกรมแผนที่ทหาร

           ครับ ตอนนี้ ผมเอง พอทำหนังเสร็จ ก็ไม่เคยเขียนลงแผ่นดีวีดีเช่นกันครับ เก็บไฟล์ไว้ในฮาร์ตดิสไปก่อนเพราะเขียนลงดีวีดี ก็จะเจอปัญหาว่า นานๆ เข้าก็อ่านไม่ออกนะครับ..