15 พฤษภาคม 2561
ขอร่วมไว้อาลัย ดอกดิน กัญญามาลย์
ศิลปินแห่งชาติ ผู้สร้างตำนาน "ล้านแล้วจ้า"
เสียชีวิต 15 พ.ค.2561 สิริอายุ 94 ปี
กำหนดพระราชทานน้ำหลวงอาบศพวันนี้ เวลา 16.00 น.
ณ วัดมกุฎกษัตริยาราม ศาลา 6 และสวดพระอภิธรรม 7 วัน เวลา 18.00 น.
..
ป.ล.หลวงพี่เอ็ม อิงคศักย์ เกตุหอม โทรศัพท์มาแจ้งข่าวนี้ให้ผมทราบประมาณเกือบจะตี 4 ครับ
..
ดอกดิน มีชื่อจริงว่า ธำรง และชื่อเล่นว่า ดิน เนื่องจากตัวดำ เกิดเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2467 ด้วยความที่เป็นคนที่ชอบร้องลิเก เพลงพื้นบ้าน จึงได้ฝึกฝนตนเองและออกแสดงครั้งแรกกับคณะสวดคฤหัสถ์ ประมาณอายุ 11 ขวบ ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
จากนั้นเริ่มเข้าสู่วงการจากการเล่นจำอวดร่วมกับ อบ บุญติด แล้วหันมาเล่นละครย่อย ร้องเพลงหน้าม่าน และเล่นลิเก ในคณะศิวารมย์ ของครูเนรมิต ในปี พ.ศ. 2493 ได้เล่นละครกับ คณะอัศวินการละคร ของพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล เล่นเป็นตัวตลก และเริ่มใช้ชื่อในการแสดงว่า ดอกดิน กัญญามาลย์
ดอกดิน เริ่มสร้างภาพยนตร์ 16 มม. ขาวดำชุดสามเกลอ ตั้งแต่ พ.ศ. 2495 ร่วมกับ ล้อต๊อก และ สมพงษ์ พงษ์มิตร ตามด้วยเรื่องต่อมา ทุกเรื่องประสบความสำเร็จ และเมื่อเริ่มมีโทรทัศน์ในเมืองไทย ดอกดินจึงได้ทำรายการตลกทางโทรทัศน์ ชื่อรายการ “ดอกดินพาเหรด”
ดอกดินมีผลงานสร้างภาพยนตร์ทั้งสิ้น 32 เรื่อง ในชื่อ “กัญญามาลย์ภาพยนตร์” ส่วนใหญ่เป็นภาพยนตร์บู๊ปนตลก มีเอกลักษณ์คือ เมื่อภาพยนตร์เรื่องใดมีรายได้เกิน 1 ล้านบาท จะทำป้ายโฆษณาขนาดใหญ่ และประชาสัมพันธ์ว่า “ล้านแล้ว...จ้า” ทุกครั้ง ตั้งแต่ภาพยนตร์เรื่อง นกน้อย เป็นต้นมา โดยในจำนวนภาพยนตร์ 32 เรื่องของดอกดิน ทำรายได้เกิน 1 ล้านบาททั้งสิ้น 24 เรื่อง
ดอกดินได้รับการเชิดชูเกียรติรางวัลนราธิปประจำปี พ.ศ. 2550 และศิลปินแห่งชาติ ประจำปี พ.ศ. 2555 สาขาศิลปะการแสดง (ภาพยนตร์) ส่วนด้านชีวิตครอบครัวเจ้าตัวได้สมรสกับ บรรจง ชมกลิ่น หรือ บรรจง กัญญามาลย์ อดีตนางเอกละครเวทีมีทายาทร่วมกัน 4 คน เป็นชาย 3 และหญิง 1
ในช่วงปลายของชีวิตดอกดินมีปัญหาในเรื่องสุขภาพด้วยโรคหัวใจ จนต้องมีการทำบายพาส ก่อนจะมาเสียชีวิตอย่างสงบที่บ้านพักในซอยวิภาวดีรังสิต 16 เมื่อช่วงเช้าของวันที่ 15 พฤษภาคม 2561 ซึ่งผู้เป็นบุตรชาย เผยว่า ได้ยินเสียงเหมือนคนเดินอยู่ในบ้านช่วงเวลาตีสองกว่าๆ และเมื่อเข้าไปดูก็พบว่าบิดาได้เสียชีวิตแล้ว
หลังเข้าสู่แวดวงการภาพยนตร์อย่างเต็มตัว "ดอกดิน กัญญามาลย์" ได้เริ่มงานสร้างหนังเรื่องแรกคือ "สามเกลอถ่ายหนัง" ด้วยการจับมือกับ "ล้อต๊อก" และ "สมพงษ์ พงษ์มิตร" ตลกรุ่นพี่ ก่อนจะกลายเป็นผู้ปลุกปั้นนางเอกชื่อ "เพชรา เชาวราษฎร์" ให้ดังขึ้นมาจากภาพยนตร์เรื่อง "นกน้อย"
"เพชรา เดิมชื่อ เอก เชาวราษฎร์ เป็นเด็กปั้นของศิริ ศิริจินดา ซึ่งเป็นเพื่อนตน ครั้งหนึ่งได้พาเพชรามาให้ดูตัวและตั้งชื่อให้ เราเห็นก็รู้สึกว่าเด็กคนนี้หน้าตาดี คม และมีดวงตาดุจดังเพชร จึงตั้งชื่อให้ว่า เพชรา ซึ่งร้องไห้เก่ง มีความสามารถ"
ดอกดินให้สัมภาษณ์ว่าถูกชะตากับนางเอกสาวตั้งแต่แรกลยตั้งใจเขียนบทเรื่อง "นกน้อย" ให้แสดง ปรากฏว่าหนังได้รับการตอบรับเป็นอย่างดี
วันหนึ่ง ขณะที่ยอดรายได้หน้าโรงหนังขาดอีก 10 บาทก็จะทะลุ 1 ล้านบาท ตอนนั้นเด็กขายตั๋วได้เรียกดอกดินเข้าไปนั่งในห้อง เห็นผู้หญิงวัยรุ่นอุ้มท้องมาดูคราวนี้ทั้งสองต่างก็ลุ้นว่าอีกฝ่ายจะซื้อตั๋วราคาเท่าไหร่ ระหว่าง 7 บาท 10 บาท และ 12 บาท
"ปรากฏว่าผู้หญิงท้องเลือกที่นั่งราคา 10 บาท เราดีใจจนร้องออกมาว่า "ล้านแล้วจ้า" ก่อนจะวิ่งไปซื้อทองคำ 1 บาท ซึ่งขณะนั้นราคาบาทละ 400 มาสวมให้ลูกค้า"
หลังจากนั้นหากหนังเรื่องไหนที่สามารถทำรายได้เกินหนึ่งล้านเจ้าตัวก็จะทำป้ายโฆษณาขนาดใหญ่ และประชาสัมพันธ์ว่า “ล้านแล้ว...จ้า” ทุกครั้งกระทั่งกลายเป็นสัญลักษณ์
...
หลังสิ้นยุค "มิตร-เพชรา" ดอกดินได้มีโอกาสปั้นนางเอกชื่อ "ตั๊ก มยุรา (กุลนภา) เศวตศิลา" ขึ้นมาประดับวงการและเป็นคนสุดท้ายภายใต้การผลักดันของเจ้าตัว
"ตั๊กเป็นผู้หญิงฉลาด เก่งมาก แต่ร้องไห้ไม่เก่ง เราเลยคิดว่าจะทำอย่างไรดีให้เปิดตัวมยุราอย่างครึกครื้น จึงดึงความตลกในตัวมาเป็นจุดขาย"
"เพราะเราสามารถเปลี่ยนแปลงบทได้ให้ตรงกับบุคลิก เนื่องจากเป็นผู้เขียนบทขึ้นมาเอง...จำไว้นี่คือเคล็ดลับการสร้างคนให้เป็นที่ยอมรับ ต้องสร้างคนมาจากบุคลิกภายใน"
โดยหนังที่ทำให้ "ตั๊ก มยุรา" ดังเปรี้ยงปร้างขึ้นมาก็คือ "แหม่มจ๋า" ซึ่งเบื้องหลังนั้นดอกดินได้ไปขอพบพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภานุพันธ์ยุคล เพื่อจะขอนำเรื่อง ‘แหม่มจ๋า’ มาเล่น พร้อมขอพระอนุญาตนำชื่อพระองค์มาโฆษณาในหนังด้วยว่า ‘แหม่มจ๋า’ เป็นเรื่องที่ได้รับจากราชนิกูลเพื่อสร้างจุดขาย
สุดท้ายหนังเรื่อง "แหม่มจ๋า" ก็ดังจริงๆ พร้อมๆ กับทำให้นางเอกอย่าง "ตั๊ก มยุรา" มีผลงานตามมาอีกมากมาย เช่น มือปืนพ่อลูกอ่อน กุ้งนาง สิงห์สำออย ไอ้แปดนิ้ว ฯ
ขณะที่ชื่อของ "ดอกดิน" ก็กลายเป็นชื่อผู้สร้างหนังที่ใครๆ ก็อยากจะร่วมงานด้วยในช่วงนั้น โดยในจำนวนภาพยนตร์ 32 เรื่องของ "ดอกดิน" นั้น มีหนังที่สามารถทำรายได้เกิน 1 ล้านบาททั้งสิ้นถึง 24 เรื่องด้วยกันเลยทีเดียว
