บทที่ 646 ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ จ่ากำแพงดิน (2521 สมบัติ-อรัญญา-ดามพ์)

[นายเค]

บทที่ 646
ชุมทางหนังไทยในอดีต เสนอ
จ่ากำแพงดิน (2521 สมบัติ-อรัญญา-ดามพ์)
โดย มนัส กิ่งจันทร์
(facebook 6 กุมภาพันธ์ 2558)

ใบโฆษณาหนังสือพิมพ์ ไทยรัฐ จ่ากำแพงดิน

         สวัสดีครับทุกท่าน.. หนังวันนี้เสนอเรื่อง จ่ากำแพงดิน.. ทำไมต้องเป็น “กำแพงดิน” ด้วย ตอนผมเป็นเด็กๆ ก็สงสัยชื่อนี้เหมือนกัน พอถามผู้ใหญ่ เขาก็ตอบแบบบ่ายเบี่ยงและยกตัวอย่างว่า กำแพงดิน ในหนัง ถ้าเป็นเมืองสุรินทร์บ้านเรามันก็คือ บ้านลำชี..นี่แหละ ผมถึงได้เข้าใจเพราะ “บ้านลำชี” ที่เมืองสุรินทร์นั้น จะอยู่ห่างจากสี่แยกต้นโพธิ์ออกไปทางตำบลคอโค ไปไม่เกิน 2 กิโลเมตร จะมีชุมชนเล็กๆ อยู่ด้านขวามือ ใกล้ๆ ทางเข้าวัดโคกบัวราย..คนเมืองสุรินทร์ต่างรู้ดีกันว่า ณ ที่นี่เป็นซ่องโสเภณีครับ..ผมก็เห็นบ้านลำชีนี้มาตั้งแต่เด็กๆ แล้ว แต่ภายหลังที่เข้ามาเรียนกรุงเทพฯ ก็ทราบว่า เขาเลิกกิจการไปหมดแล้วครับ..

         หนังเรื่องนี้มีการนำชื่อเรื่องไปผูกติดกับชื่อของ กำแพงดิน ที่เชียงใหม่..และดูตามท้องเรื่องแล้ว ก็เห็นว่า น่าจะถ่ายทำที่เชียงใหม่ด้วย ก็เป็นหนังบู๊ปนๆ ตลก มีฉากเพลงนิดหน่อยครับ.. ผมเองเคยดูมาก่อนแล้วจากจอกลางแปลงตั้งแต่เรียนมัธยมปลาย แต่ก็จำเนื้อเรื่องแทบไม่ได้ เผอิญว่า คุณจุ๊บเพื่อนเรานำฟิล์ม 16 มม.สโคปเรื่องนี้มาให้ลองฉายดูว่า จะยังฉายได้หรือไม่เพราะฟิล์มเสียหายค่อนข้างมาก

         จ่ากำแพงดิน นำแสดงโดย สมบัติ-อรัญญา-ดามพ์-โดม-สายัณห์-แวววิมล-กำธร-อดินันท์-วิทยา-ชาห์ณี.. สร้างโดย พรานนกภาพยนตร์ โดย ปรานอม มีคุณสุต เป็นผู้อำนวยการสร้าง.. กำกับการแสดงโดย เปี๊ยก มีคุณสุต..ฉายครั้งแรกวันที่ 17 มิถุนายน 2521 ที่โรงหนังเพชรเอ็มไพร์-เจ้าพระยา (ฉายรอบมิดไนท์คืนวันที่ 16 มิถุนายน 2521 ที่โรงหนังเพชรรามา-แมคเคนนา-เพชรเอ็มไพร์-เจ้าพระยา-เฉลิมบุรี)

         หนังเรื่องนี้ต้นฉบับเป็นหนัง 35 มม. เสียงในฟิล์ม แต่ที่รอดอยู่มาได้จนฟิล์มมาถึงมือพวกเราในวันนี้ก็เพราะผู้จำหน่ายมีการนำฟิล์มไปพิมพ์ลดขนาดเป็นฟิล์ม 16 มม.สโคปไว้..เท่าที่สืบหามา ก็ยังไม่เคยมีใครพบเห็นฟิล์ม 35 มม. ของเรื่องนี้อีกเลย ดังนั้น ฟิล์ม 16 มม. สโคปที่คุณจุ๊บได้มา จึงอาจเป็นสิ่งสุดท้ายที่ค้นพบก็ได้ครับ.. แม้ผมจะบอกเสมอว่า ฟิล์ม 16 ทนกว่าฟิล์ม 35 มม. แต่สำหรับฟิล์มชุดนี้แม้จะเริ่มใช้มาประมาณปี 2521 ซึ่งน่าจะมีสภาพดีกว่านี้เมื่อเทียบกับเรื่องอื่นๆ แต่อาจเป็นเพราะการเก็บฟิล์มไว้ในที่ที่อากาศถ่ายเทไม่สะดวก ร้อนหรืออับเกินไป จึงทำให้เมื่อฟิล์มมาถึงพวกเรา ก็เริ่มมีกลิ่นเหม็นเปรี้ยวเร็วกว่ากำหนด แถมยังมีรอยบิดๆ งอๆ รูหนามเตยก็แตกมากเพราะผ่านการฉายมาอย่างหนัก

         แรกๆ พวกเราก็คิดไว้ว่า คงจะไม่ฉาย แต่เพราะความอยากรู้อยากเห็น ฉายได้เท่าไหร่ ก็เอาเท่านั้น ผมก็เลยลองฉายดูทั้ง 3 ม้วน ปรากฏว่า ภาพบางช่วงก็ไหลพรืดๆ เพราะรูหนามเตยหดและแตกเกินกว่าจะซ่อมได้ เมื่อฟิล์มหด เสียงหนังก็จะหายไปด้วย แต่ก็พยายามฉายจนหมดฟิล์ม ก็ได้ความยาวมาประมาณ 50 นาที มีฉากจบท้ายๆ เรื่องด้วย.. วันนี้ ก็เลยนำมาเล่าสู่กันฟัง.. ส่วนหนังก็ดูภาพนิ่งไปก่อนนะครับ

----------------------------------

---------------------------------


Maxkie Mitt ฉากบนรถไฟ.ที่เหลือฟิล์มมา...ดูจะเป็นไคลแม๊กซ์ของเรื่องเลยนะครับพี่มนัส...เห็นแค่ภาพนิ่ง...ก็ดูน่าตื่นเต้น..สนุกดี...ขอบคุณเพื่อนจุ๊บ..และพี่มนัสมากๆครับ

อภิชัยภาพยนตร์ คนแม่เมาะ ติดตาม อ.มนัส แทบทุกหัวข้อ ภูมิใจและตื่นเต็นตามไปด้วย ยิ่งเราเป็นเด็กบ้านนอกคอกนา จะจดจำเรื่องราวของหนังขายยา หนังกลางแปลงได้ดี เกือบทุกเรื่อง ทั้งที่ได้ดูและไม่ได้ดู(แม่ไม่ให้ออกจากบ้าน) เพราะหนังทุกๆเรื่องจะวนมาฉายในหมู่บ้าน ซ้ำกันบ้างไม่ซ้ำกันบ้างของหน่วยหนัง แต่ก็ไม่มีชาวบ้านใคร ที่จะไม่มาดู เต็มลานวัดหรือสนามโรงเรียนตลอด ตรงจุดนี้ทำให้เด็กบ้านนอกจะจดจำเรื่องราวผ่านฟิล์มหนังได้ดี ขอขอบคุณ อ.มนัส มากๆเลยครับ ที่ได้เสาะหาความทรงจำในอดีต เล่าเรื่องจนถึงภาพ ให้พวกเราได้คิดถึง

Praderm Sangaseang น้อยมากที่ ดามพ์ ดัสกร จะเล่นเป็นฝ่ายพระเอก นี่เป็นอีกเรื่องหนึ่ง

Nattapong Rattanaphan ขอบคุณครับที่มีเรื่องราวมาให้อ่าน เรื่องนี้ก็เป็น 1 ในอีกหลายเรื่องที่อยากดู สำหรับผมที่อยากดูที่สุดคงเป็น สิงห์รถบรรทุก กับแดงอังคาร  อย่าว่าแต่หนังไทยเก่าเลยพี่ หนังปัจจุบันไม่ว่าไทย จีน ฝรั่งก็ขายยาก ที่หาดใหญ่ร้านขายหนังปิดตัวไปหลายร้านแล้ว เดี่ยวนี้คนจะโหลดหนังดูมากกว่าซื้อแผ่นครับ

         เมื่อปี 2518 เปี๊ยก มีคุณสุต กำกับเรื่อง มัน.. จากนั้นปี 2519 จึงสร้างและกำกับเรื่อง ไอ้ทองแดง ตามมาด้วย กำนันเหี้ยม.. แล้วจึงมาถึงเรื่อง จ่ากำแพงดิน.. เรื่อง มัน คุณโต๊ะพันธมิตร ทำให้เราดูแล้ว เรื่อง ไอ้ทองแดง กำนันเหี้ยม ยังไม่มีใครทำให้ดู.. ส่วน จ่ากำแพงดิน ก็เหลือเพียง 50 นาทีครับ หนังเดินเรื่องครบตั้งแต่ต้นที่ 3 ทหารเรือเดินทางกลับมาเชียงใหม่.. เปิดตัวอรัญญาด้วยการนั่งฟังวิทยุเปิดเพลง ทหารเรือมาแล้ว.. หนังบางส่วนฟิล์มช้ำมากๆ ฉายไปก็ไหลพรืดๆๆ ก็ขาดช่วงไปเหมือนกัน แต่ตอนหลังๆ ค่อยยังช่วยหน่อย ดูได้เกือบตลอดครับ..

         ส่วนที่ คุณ Nattapong Rattanaphan ถามถึงเรื่อง สิงห์รถบรรทุก ก็เป็นเรื่องที่ทุกคนถามหา แต่พวกเรายังไม่เคยเจอฟิล์มเลยครับ ส่วนเรื่อง แดงอังคาร ทราบว่ามีฟิล์มแล้ว แต่ยังไม่มีใครลงทุนทำออกมาครับ ตอนนี้วีซีดีหนังไทยเก่าๆ ขายไม่ออกจริงๆ พวกเราก็เลยอดดูกันครับ..

         ใช่ครับ สังคมเปลี่ยน วัฒนธรรมก็เปลี่ยน.. ที่พยายามคิดพยายามทำอยู่ทุกวันนี้ อย่างน้อยๆ ก็เพื่อให้อะไรเปลี่ยนแปลงไปเร็วมากกว่านี้ จำได้สมัยเด็กๆ สมัยที่่เริ่มเปลี่ยนมาฉายหนัง 35 มม. จอใหญ่ ใช้เตาอ๊าค ใครคนไหนที่ยังฉายหนัง 16 มม.เครื่องหลอด เป็นอันถูกดูถูกดูแคลนตลอด เรียกว่าเป็นพวกไม่ทันสมัย.. บางครั้งเวลาฉายก็ถูกโห่ถูกฮา.. เล่นเอาคนฉายอายไปเลย..แล้วเกิดอะไรขึ้นรู้ไหมครับ..พวกคนฉายหนัง 16 มม. บางคนก็ทิ้งฟิล์ม ทิ้งเครื่องฉาย ไม่กล้าฉายอีก บางคนก็ปรับตัวมาฉายหนัง 35 ก็มี..แต่ที่เห็นแน่ๆ ก็คือ การทิ้งฟิล์มเพราะอยู่ไปก็ไม่รู้จะเอาไว้ทำอะไร..ตอนนั้นระบบเทปวีดีโอก็ยังไม่เกิดด้วย ก็เลยไม่รู้ว่า จะเก็บฟิล์มเก่าๆที่คนเกลียดเอาไว้ทำไม.. ผลมันก็เลยมาถึงทุกวันนี้แหละครับ..

        ถ้าจะเรียกกันให้ถูกต้อง จ่ากำแพง ไม่ใช่หนัง 16 มม.นะครับเพราะต้นฉบับเป็นหนัง 35 มม.เสียงในฟิล์ม เพียงแต่ว่าเพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกให้คนฉายหนังด้วยเครื่อง 16 มม. ก็เลยมีการพิมพ์ฟิล์มระบบ 16 มม.สโคปเสียงในฟิล์มไว้ด้วยและที่นำมากล่าวถึงในวันนี้ก็เพื่อจะชี้ให้เห็นว่า หนังเรื่องเดียวกัน ถ้าเป็นฟิล์ม 16 มม.สโคป จะทนกว่าฟิล์ม 35 มม.ครับ

Prapai Kujapan ผมเคยดูตอนเด็กๆ ยังแปลกใจที่ดามพ์เป็นเพื่อนพระเอก ฉากเกี่ยวกับรถไฟทั้งบู๊ทั้งตลก จำได้ว่าบรรยากาศการดูหนังกลางงานวัดแปลงในสมัยนั้น เสียงคนดูพันกว่าคนหัวเราะพร้อมกันดังมาก และไม่มีบรรยากาศของการดูหนังแบบนั้นอีกเลยครับ